מער קיין פּחד ניט: I -דער פּאַסטעך!
כראָניק פון אַ
נײַער תּקופה אין ייִדישן לעבן: דעם פּאַסטעכס טאָג-בוך –
די ערשטע פאַזע
# |
טעמע |
אויפקלערונג
אדער ברירה |
1. |
נאָמען |
רבקה יודלמאַן |
2. |
נומער |
18 |
3. |
געבוירן
דאַטע |
20סטן
פעברואַר, 1889 |
4. |
וואו
געבוירן |
באָברויסק,
ליטע |
5. |
וואו
געלעבט |
ווילנע ביז
1899, נאָך דעם אין ניו-יאָרק |
6. |
הויך |
1.43 |
7. |
וואָג |
50 קילאָ |
8. |
קאָליר
אויגן |
בלוי |
9. |
קאָליר
האָר |
געלב |
10. |
געקרײַזלטע / גלײַכע האָר |
געקרײַזלטע האָר |
# |
טעמע |
אויפקלערונג
אָדער ברירה |
1. |
שווימען |
יאָ |
2. |
ספּאָרט |
יאָ – פעלד
האָקי |
3. |
מוזיק |
יאָ – געלערנט בלאָז-אינסטרומענטן אין מיטלשול |
4. |
קונסט |
יאָ –
געלערנט קונסט און צו מאָלן אין מיטלשול |
5. |
טאַנץ |
איך האָב
זייער ליב צו טאַנצן |
6. |
טעאַטער |
יאָ –
געלערנט דראַמע אין מיטלשול |
7. |
פּרעסע |
יאָ –
געלערנט אין מיטלשול |
8. |
פּאָעזיע |
יאָ – איך
האָב זייער ליב צו לייענען און אפילו אָנגעשריבן אַ פּאָר לידער |
9. |
פּראָזע |
יאָ – איך
האָב זייער ליב צו שרײַבן |
10. |
קאָכן |
זייער גוט. |
11. |
אַגריקולטור |
ניין |
12. |
חיות |
איך האָב
שטאַרק ליב פערד |
13. |
שפּראַך -
1 |
ייִדיש –
גאַנץ גוט. |
14. |
שפּראַך -
2 |
ענגליש –
זייער גוט. אויך לייענען און שרײַבן. |
15. |
שפּראַך -
3 |
עברית – מײַנער אַ חבר האָט מיר געלערנט אַ ביסל לייענען און שרײַבן. |
16. |
שפּראַך - 4 |
פראַנצויזיש
– געלערנט צו לייענען און שרײַבן אין מיטלשול. |
# |
טעמע |
אויפקלערונג
אָדער ברירה |
1. |
דערצייל
וועגן טאַטן און זײַן משפּחה |
מײַן טאַטע איז אַ סוחר פֿון
פֿרױען קלײדער. געבױרן איז ער אין פּאָנעװיטש װאו ער האָט געהאָלפֿן זײַן טאַטן
מיט אַ שנײַדער געװעלב. מיט די יאָרן
האָט ער זיך אױפֿגעאַרבעט און אַװעק זוכן זײַן מזל אין װילנע. דאָרט האָט ער אַלײן געעפֿנט אַ געשעפֿט און
גוט פֿאַרדינט. ---------- פעטערס: 2 מומעס: 3 קוזינס: 18– אַלע פֿעטערס, מומעס און קוזינס זײַנען אָדער אין
פּאָנעװיטש, אָדער אין קאָװנע, צי װילנע (און אומגעגנט) און מיר האָבן ניט קײן
קאָנטאַקט מיט זײ. |
2. |
דערצייל וועגן
מאַמען און איר משפּחה |
די מאַמע איז פֿון באָברױסק. נאָך דער חתונה מיטן טאַטן האָבן זײ
אַ קורצע צײַט געװאױנט דאָרט,
און דערנאָך געפֿאָרן קײן װילנע. די מאַמע
איז אָבער ניט געװען צופֿרידן צו פֿאָרן
קײן אַמעריקע. אין װילנע, איז זי געװען זײער צופֿרידן און געהאַט אַ סך חבֿרטעס
און אױך משפּחה. זי האָט דאָס ניט געװאָלט פֿאַרלאָזן. זי האָט זיך שטרענג
אײַנגעשטעלט. געסטראַשעט דעם טאַטן אַפֿילו אַז זי װעט נעמען מיר מיט מײַן
שװעסטערל און אים פֿאַרלאָזן – אַבי ניט אַװעקפֿאָרן קײן אַמעריקע. מסתּמא האָט
זי געהאַט עפּעס אַ פֿאָרגעפֿיל אַז ס'װעט איר ניט גוט זײַן אין אַמעריקע. דער
טאַטע האָט נאָך אַ סך גרױסע קריגערײַען געפּועלט, און מיר האָבן אַלצדינג
אײַנגעפּאַקט און מיט אַלעמען זיך געזעגנט. אין אַ קורצער צײַט נאָכן
אָנגעקומען, איז אָבער די מאַמע (ע"ה) אױסגעגאַנגען. עפּעס אַ קרענק האָט
איר פֿאַרכאַפּט און ניט אָפּגעלאָזט. איך מײן, אַז טײל פֿון דעם איז געװען
צוליב איר מורה-שחורהדיקן געמיט אין דאַרפֿן פֿאַרלאָזן אַלע באַליבטע אין װילנע
און װערן װי געצװאונגען צו פֿאָרן
װײַט איבער לענדער און ימען צו אַ פֿרעמדן
לאַנד . ----------
פעטערס: 3 מומעס: 3 קוזינס: 21 – אַלע פֿעטערס, מומעס און קוזינס זײַנען אין ווילנע (און אומגעגענט) און
מיר האָבן ניט קײן קאָנטאַקט מיט זיי. |
3. |
דערצייל
וועגן ברידער און שוועסטער און זייערע משפּחות |
ברידער און שוועסטער: איך האָב נאָר איין שוועסטער –
מײַן צווילינג, לאה. |
4. |
דערצייל
וועגן אייגענער משפּחה |
מאַן: נאָך ניט.
איך האָב זיך באַקענט מיט אַ צאָל בחורים, אָבער זײ זײַנען ניט קײן ערנסטע. און
כאָטש איך בין נאָך יונג, לױפֿן די יאָרן. איך בין אָבער איבערצײַגט, אַז
אָט-אָט און עס װעט זיך באַװײַזן מײַן באַשערטער. |
# |
טעמע |
אויפקלערונג
אָדער ברירה |
1. |
האָסט
ליב/פײַנט |
איך האָב
ליב צו לייענען. איך האָב
גארניט און קיינעם ניט פײַנט. |
2. |
וועגן זיך |
איך
בין פֿון דער נאַטור אַ צופֿרידענע, אָבער מער ערנסט פֿאַר מײן צװילינג, לאה.
װען די מאַמע איז נפֿטר געװאָרן, און איז אַװעק אױף יענער װעלט, האָט עס דעם
טאַטן זײער פֿאַרדראָסן. ערגער נאָך – עס האָט אים צעבראָכן, װײַל ער זעט אין
דער טראַגעדיע זײַן אײגענעם שולד װאָס ער האָט פֿון דער מאַמען צוגענומען דעם
פֿרײד פֿונעם לעבן, אין פֿאַרלאָזן װילנע מיט איר גרױסער משפּחה דאָרט. גלײַכצײַטיק,
אָבער, האָט דער טאַטע מורא געהאַט אַז מיט זײַן שװאַכער געזונט װעט ער אונדז
ניט קענען קײן סך העלפֿן אין לעבן, האָט ער געװאָלט אַז מיר זאָלן װאָס פֿריִער
װערן זעלבסטשטענדיק. ער האָט פֿאַר אונדז געפֿונען לערערס אײַנצולערנען מיט
אונדז ענגליש און נאָך לימודים, אין צוגרײטונג מיר זאָלן קענען לערנען אין אַ
גױישן מיטלשול. |
3. |
דערצייל
וועגן צילן און חלומות |
מײַן חלום איז צו געפֿינען
דעם ריכטיקן מאַן. איך װעל אָבער ניט לאָזן מײַן מאַן מיך פֿאַרפֿירן. אַלץ װעט
באַשלאָסן װערן צוזאַמען. עס װעט ניט זײַן אַזאַ סיטואַציע װי ס'איז געשען מיט מײַנע
עלטערן, װאו אײנער װעט באַשליסן, אַפֿילו קעגן דעם װילן פֿון דער צװײטער. גלײַכע שותּפֿים דאַרפֿן מיר זײַן.
|
4. |
ווילסט
באַזוכן |
איך האָב געטראַכט אַמאָל
װעגן באַזוכן בוענאָס אײַרעס אין אַרגענטינע. איך האָב בײַ דער אַרבעט, מיט אַ
קורצער צײַט צוריק, זיך באַקענט מיט אַ װילנער מײדל װאָס האָט דאָרט געלעבט אַ 5-6 יאָרן, אײדער זי איז אָנגעקומען אין ניו-יאָרק. זי האָט דערצײלט װעגן די מענטשן און
װעגן דער נאַטור דאָרט, און עס האָט אַלץ
געקלונגען אינטערעסאַנט. |